Iako u odnosu na druge primorske gradove u Baru nema spomenika koji su radjeni poput kotorskih ili risanskih palaca, tivatskih ljetnjikovaca, budvanske i hercegnovske Citadele ili Kanli kule, Bar se ipak moze pohvaliti dosta velikim brojem vjerskih spomenika koji svjedoce da su vjekovima na teritoriji toga grada, u miru i slozi zivjele tri konfesije: pravoslavna, katolicka i muslimanska.
U Baru i njegovoj okolini danas tri crkve svjedoce o starosti grada, i brojnim istorijskim i kulturnim periodima.
BARSKI TRIKONHOS – to je zapravo crkvena gradjevina, koja prema nekim istorijskim izvorima datira jos iz VI vijeka, odnosno iz perioda vizantijskog cara Justinijana. Nalazi se u samom centru Bara u naselju Topolica. Ocuvani zidovi te crkvene gradjevine imaju oko1 metar duzine. Zanimljivo je istaci, da su do sada u nekoliko navrata na mjestu gdje se nalazi Barski trihonkos, vrsena razna istrazivanja. Prilikom nedavnih istrazivackih radova, tamo su pronadjeni fragmenti dekorativne kamene plastike i nekropole.
CRKVA SV. TEKLE – ta gradjevina je sazidana u XIII vijeku, od lomljenog kamena. Nalazi se u mjestu Sutmore, predgradju Bara. Najprije je crkva Sv. Tekle bila pravoslavni vjerski objekat, da bi nakon nekoliko vremena dobila i drugi katolicki objekat. Crkva Sv. Tekle i danas ima dva oltara, a posjecuju je kako pravoslavci, tako i gradjani katolicke vjeroispovjesti. Takodje, na groblju crkve, sahranjuju se pripadnici obije konfesije.
CRKVA SV. NIKOLE – smjestena je u Starom Baru, nedaleko od gradske bolnice. Danas se u tom vjerskom objektu nalazi Barska nadbiskupija, koja je osnovana jos 1089. godine, sto je tada potvrdio i Papa Klement III, saljuci crkveni ogrtac Arhiepiskopu dukljanske stolice. Zbog izrazitog kulturnog i prosvetiteljskog djelovanja koje je u XII vijeku imala barska episkopija bitno je istaci da su se u okviru nje tada nalazila mjesta: Bar, Kotor, Ulcinj, Svac, Skadar, Drivostu i Pilot, kao i tadasnje drzave: Srbija, Bosna i Travunija.
MANASTIR (SAMOSTAN) BOGORODICE RATACKE – taj benediktanski samostan iz IX vijeka, nalazi se na samoj obali mora, na kraju rta Ratac, izmedju Bara i Sutomora. Nekada su samostan sacinjavale tri crkve kao i nekoliko zgrada koje su imale kule i odbrambene zidove. Godine 1443., samostan Bogorodice Ratacke zauzimaju Mlecani. Nekoliko godina kasnije, manastir je bio spaljen, pa se pretpostavlja da su to ucinili Turci, 1571. godine, koji su u tom preiodu imali upravu nad Barom.
MANASTIR PRECISTA KRAJINSKA - to je sigurno jedan od najznacajnijih spomenika kulture u Crnoj Gori. Manastir se nalazi u mjestu Ostros, u blizini Skadarskog jezera, koje je 50 kilometara udaljeno od Bara. Ostaci manastira precista Krajinska, sa crkvom, posveceni su Uspenju Bogorodice. Po prvi put u pisanim izvorima, manastir se pominje u X vijeku, u „Ljetopisu Popa Dukljanina“. Manastir je osnovao knez Vladimir, za koga se danas podrobnije zna iz legende o njegovoj tragicnoj ljubavi sa kcerkom makedonskog cara Samuila – Kosarom. Jedno vrijeme u tom manastiru bilo je sjediste Zetske mitropolije, da bi krajem XVI vijeka manastir Precista Krajinska bio porusen. Interesantno je, da se u neposrednoj blizini manastira nalazi i bunar zive vode, koji prema nekim podacima, datira jos iz 1001. godine, a koji i danas seosko stanovnistvo u Ostrosu, snabdjeva pitkom vodom.
MANASTIR BESKA – nalazi se na ostrvu Beska, na Skadarskom jezeru. Manastir cine dvije crkve: veca crkva - posvecena Sv. Djordju iz XIV vijeka, zaduzbina Djurdja II Stratimirovica – Balsica, kao i manja crkva - posvecena Sv. Bogorodici iz 1440. godine, zaduzbina Jelene Balsic. U manastiru Beska, kao i u manastiru Starcevo, bila je izuzetno razvijena prepisivacka djelatnost. Najpoznatiji vjersko – poucni rukopis „Goricki zbornik“ nastao je upravo u manastiru Starcevo, a sastavljac tog znacajnog djela bio je izvjesni Nikon Jerusalimac.
MANASTIR MORACNIK – smjesten je na istominenom ostrvu na Skadarskom jezeru. Po prvi put ta manastirska gradjevina pominje se u povelji crnogorskog vladara Balse III, 1417. godine. Manastirski kompleks bio je sastavljen iz: crkve – posvecene Sv. Bogorodici, zgrade konaka, trpezarije kao i visokih kula sa 4 sprata, ogradjenih zidovima na kojima su bile masivne kapije.
MANASTIR GORNJI BRCELI – nalazi se u selu Brceli, u mjestu Crmnica, koje je 10 kilometara udaljeno od Bara. Manastir je, izgradjen pocetkom XVIII vijeka, kao zimska rezidencija jednog od vladara crnogorske dinastije Petrovic, Vladike Danila. U okviru manastira nalazi se crkva posvecena Pokrovu Sv. Bogorodice kao i ikonostas, iz 1928. godine. Manastirske zgrade i crkva su opasane visokim kamenim zidovima. Manastir ima kapiju kao i veoma raskosan zvonik. Zgrada konaka sagradjena je tako da podsjeca na tipicnu crmnicku kucu, sa karakteristicnim arhitektonskim rjesenjima kao sto su voltovi i terase. U manastiru Gornji Brceli, u Crmnici, jos 1863. godine osnovana je skola, koja je kasnije preseljena u obliznji manastir Donji Brceli.
MANASTIR DONJI BRCELI – i taj crkveni objekat nalazi se u mjestu Crmnica, 10 kilometara udaljenom od Bara, u selu Donji Brceli. Manastir je podginut u XV vijeku, a u okviru njega nalazi se i crkva posvecena Sv. Nikoli. Ispod poda crkvenog hrama nalazi se jedna prostorija u koju se ulazilo kroz otvor formiran u podu oltara. Danas se vjeruje da je ta prostorija najvjerovatnije sluzila kao tamnica, u vrijeme laznog crnogorskog cara Scepana Malog, koji je kasnije u toj crkvi i sahranjen. U manastiru Donji Brceli nekada je radila i osnovna skola.
DZAMIJA OMERBASICA – nalazi se u Starom Baru, koji je 4 kilometra udaljen od centra Novog Bara. Taj vjerski objekat sagradjen je 1662. godine. Dzamija Omerbasica ima jednostavnu gradju, pravougaone osnove, sa minaretom koji se nalazi uzidan na jugozapadnom zidu. Neposredno uz dzamiju, na samom ulazu u kompleks, sagradjeno je pocetkom XVII vijeka Dervis – Hasanovo turbe. Tik uz njega nalazi se manja prizemna zgrada, koja je dugo vremena sluzila za stanovanje. Pored ulaza je izgradjena i javna cesma, a nedugo zatim napravljena je i dzamijska kuca, koja je bila namijenjena za boravak hodze ili imama dzamije. Cijeli prostor oko Omerbasica dzamije ogradjen je kamenim zidom.
TVRDJAVA HAJ – NEHAJ – nalazi se u obasti Spic, nedaleko od mjesta Sutomore. Danas su samo sacuvani ostaci tvrdjave Haj – Nehaj, koja je podginuta u vrijeme Mletacke Republike na omanjem brdu, visoko iznad morske obale u XV vijeku. Tvrdjavu su u XVI vijeku dogradili i ucvrstili Turci. Pored nje nalazi se i crkva Sv. Dimitrija iz doba Nemanjica, koja je naekda imala dva oltara. Od magistralnog puta koji vodi ka Baru, do utvrdjenja Haj – Nehaj moze se stici pjesice.
Нема коментара:
Постави коментар